SA NHÂN, mé tré bà, dương
xuân sa, co nénh (Thái), la vê (Ba Na), pa đoóc (K’dong), mác nẻng (Tày).
MÔ TẢ:
Cây cỏ, cao 0,5 - 1,5m.
Thân rễ, mọc bò ngang. Lá nhẵn bóng, có bẹ, không cuống, mọc so le, phiến hình
dải, đầu nhọn dài. Hoa trắng, cánh môi vàng đốm tía, mọc thành chùm ở gốc. Quả
nang, 3 ô, có gai mềm, khi chín màu đỏ nâu. Có nhiều loài khác mang tên sa nhân,
cũng được dùng.
MÙA HOA QUẢ:
Tháng 5 - 6; Quả: Tháng
7 - 8.
PHÂN BỔ:
Cây mọc trên đất ẩm,
ven rừng, bờ suối.
BỘ PHẬN DÙNG:
Quả và hạt. Quả thu hái
vào mùa hè- thu. Phơi khô.
THÀNH PHẦN
Hạt chứa tinh dầu gồm
D-camphor, D-borneol,
HÓA HỌC:
D-bornylacetat,
D-limonen, α-pinen, phellandren, paramethoxy
ethyl cinnamat, nerolidol, linalol.
CÔNG DỤNG:
Kháng khuẩn, kích thích
tiêu hóa. Chữa ăn không tiêu, đau bụng, đầy trướng, ỉa chảy, nôn mửa, phù: Ngày
2 - 6g dạng bột, viên, thuốc sắc. Phối hợp với một số cây thuốc khác chữa động
thai, đau bụng. Chữa nhức răng: Sa nhân ngậm, hoặc tán bột chấm vào răng đau.Còn
dùng làm gia vị.
