Ung thư cổ tử cung là một
trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong do ung thư tại Việt Nam.
Sàng lọc
để phát hiện sớm và điều trị các tổn thương tiền ung thư cổ tử cung là hoạt động
cần sớm triển khai rộng. Xuhướng tăng và trẻ hóa
“Ước tính tỷ lệ mắc mới
ung thư cổ tử cung (UTCTC) tại Việt Nam là 13,6/100.000dân. Như vậy, ước tính mỗi
năm có khoảng 5.664 ca mắc mới”, TS Trần Văn Thuấn,Phó Giám đốc Bệnh viện K, Viện
trưởng Viện Nghiên cứu phòng chống ung thư, chobiết tại Hội thảo phổ biến kết
quả Dự án “Tăng cường dự phòng thứ cấp UTCTC tạiViệt Nam” do Bộ Y tế, Tổ chức
PATH tổ chức ngày 17/5, tại Hà Nội.
Theo số liệu về tỷ lệ mới
mắc UTCTC tại Việt Nam, số lượng phụ nữ mắc bệnh đang có xu hướng ngày một gia tăng.
Nếu giai đoạn 2001 - 2004,tỷ lệ mắc UTCTC tại Hà Nội chỉ có 9,5/100.000 dân thì
giai đoạn 2004 - 2008 là 10,1/100.000 dân; các tỷ lệ tương đương với 2 mốc thời
gian đó ở Cần Thơ là20,8 và 21,5, ở Thừa Thiên - Huế là 5 và 6,1...
“Hiện nay, tử vong do
UTCTC đứng thứ 4/10 loại ung thư thường gặp ở nữ giới(sau ung thư vú, đại trực
tràng, phế quản phổi). Nếu người bệnh được sàng lọc,phát hiện bệnh sớm thì hiệu
quả điều trị sẽ đạt kết quả cao và nâng cao chất lượng sống. Bởi lẽ, nếu phát hiện
ở giai đoạn 0 thì tiên lượng tỷ lệ sống trên 5 năm là 100%, giai đoạn 1 còn 85%,
giai đoạn 2 là 50 - 60%, giai đoạn 3 là 30% và giai đoạn 4 thì chỉ còn 5%”, TS
Thuấn nhấn mạnh.
Nhưng trên thực tế đa
phần người bệnh UTCTC đều chỉ đến viện khi bệnh ở giai đoạn cuối, khảo sát thực
tế tại 5 trung tâm điều trị UTCTC cho thấy có tới 53,98%người bệnh đến khám ở
giai đoạn muộn. Kiến thức về phòng chống UTCTC của ngườidân rất thấp. Hoạt động
sàng lọc còn nhỏ lẻ ở một số tỉnh, thành phố.
Theo PGS.TS Nguyễn Viết
Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương: “Bệnh nhân
UTCTC không chỉ có xu hướng gia tăng mà còn có xu hướng trẻ hóa”. Nếu trước đây,
độ tuổi bệnh nhân UTCTC thường tập trung vào những phụ nữ trên 40 tuổi, thì nay
rất nhiều phụ nữ phát hiện bệnh ở độ tuổi ngoài 30, thậmchí mới đây PGS.TS Nguyễn
Viết Tiến và đồng nghiệp còn trực tiếp mổ, điều trị UTCTC cho những thiếu nữ chưa
tròn 20 tuổi.
Cần khám sức khỏe định
kỳ
“Để phòng tránh UTCTC,
quan trọng nhất là người dân phải đi khám sức khỏe định kỳ, các cán bộ y tế cũng
cần chủ động sàng lọc, phát hiện bệnh”, PGS.TS Nguyễn Viết Tiến nhấn mạnh.
Đáng tiếc, hoạt động sàng
lọc, phát hiện bệnh sớm cho người dân vẫn chưa đượcthực hiện thường xuyên, thường
chỉ diễn ra theo kiểu tiện thể hoặc triển khai khi có sự hỗ trợ của các dự án.
Nguyên nhân do hạn chế về nguồn lực nhưng cũng do người bệnh không có thói quen đi
khám sức khỏe định kỳ và không phải bác sĩ nào cũng cẩn trọng tiến hành kiểm tra
kỹ lưỡng, sàng lọc UTCTC cho bệnh nhân.Việc các cán bộ y tế đánh giá bằng mắt
thường với những kỹ thuật thông thường đã khẳng định ngay bệnh nhân hoàn toàn bình
thường khi không thấy các khối u rất có thể sẽ làm “lọt lưới” các ca UTCTC. Nhiều
trường hợp, do tuyến dưới thiếu thiết bị chẩn đoán phù hợp, khi lên tuyến trên lại
phải xét nghiệm từ đầu. Thậmchí, ngay cả tại bệnh viện ở các thành phố lớn cũng
không đủ cán bộ có trình độ chuyên môn để chẩn đoán và điều trị tiền ung thư.
“UTCTC là bệnh lây qua đường
tình dục và tiêm vắcxin là biện pháp dự phòng tốtnhất. Bộ Y tế cũng triển khai
thí điểm hoạt động tiêm phòng vắcxin ngừa UTCTC tại một số địa phương. Hiện nay,
chưa thể đưa vắcxin ngừa UTCTC vào Chương trình Tiêm chủng mở rộng vì phụ thuộc
rất nhiều vào nguồn ngân sách. Chúng tôi đang hoàn thiện báo cáo trước khi trình
Bộ Y tế về khả năng đưa vắcxin vào chươngtrình tiêm chủng mở rộng như thế nào và
định hướng trong thời gian tới ra sao”,PGS.TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện
Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết.
Dẫu việc triển khai tiêm
phòng vắcxin UTCTC được triển khai rộng hơn thì theo đánh giá của các chuyên gia
y tế, việc mở rộng sàng lọc vẫn là cấu phần quan trọngtrong chiến lược dự phòng
và điều trị UTCTC toàn diện (vắcxin ngừa UTCTC không thể bảo vệ được tất cả các
chủng virút gây bệnh ở người).
“Bộ Y tế rất chú trọng
việc mở rộng chương trình phòng, sàng lọc, phát hiện sớm,điều trị UTCTC. Nhưng để
hoạt động này hiệu quả, cần phải triển khai theo lộ trình, tăng cường kiểm tra,
giám sát xem các đơn vị tác nghiệp và đào tạo cán bộ như thế nào”, PGS. TS Nguyễn
Viết Tiến nhấn mạnh.
Để từng bước mở rộng hoạt
động sàng lọc UTCTC tại các địa phương, đại diện Vụ Sứckhỏe - Bà mẹ và trẻ em,
Bộ Y tế, đơn vị “chủ trì” trong việc triển khai hoạt động này, cho hay, Vụ cũng đã
phối hợp với các Vụ, Cục và các BV đầu ngành (BV Phụ sản TW, BV Từ Dũ, Bệnh viện
K...) để chỉ đạo, triển khai các hoạt động liên quan.Hoạt động đào tạo cho cán
bộ y tế nhằm tạo sự thống nhất trong toàn quốc về sàng lọc, điều trị tổn thương
tiền UTCTC cũng rất được chú trọng.
“Vấn đề khó nhất hiện
nay là làm thế nào để cộng đồng tiếp cận được các dịch vụ y tế sàng lọc UTCTC tại
các tuyến y tế. Chúng tôi xây dựng chương trình dự phòng đi từ thấp đến cao, vì
nếu phương pháp can thiệp quá cao như ở các bệnhviện tuyến trung ương thì người
dân khó có thể tiếp cận được. Ngoài ra, công tác truyền thông cũng sẽ được chú
trọng, nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong việc khám sức khỏe định kỳ, “kéo”
người dân đến các dịch vụ y tế sàng lọc UTCTC...”, TS. Lưu Thị Hồng, Vụ phó Vụ Sức
khỏe Bà mẹ và Trẻ em, Bộ Y tế, khẳngđịnh.
Nguồn baotintuc.vn
