Định
nghĩa
Viêm loét đại tràng là một bệnh viêm ruột (IBD),
nguyên nhân gây viêm mãn tính của đường tiêu hóa, có đặc điểm là đau bụng và tiêu
chảy. Cũng giống như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng có thể gây suy nhược và đôi
khi có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm tính mạng.
Viêm loét đại tràng thường chỉ ảnh hưởng đến lớp
trong cùng của đại tràng và trực tràng. Nó xảy ra chỉ trong đại tràng, không giống
như bệnh Crohn, xảy ra trong bất cứ nơi nào trong đường tiêu hóa và thường lây
lan sâu vào các lớp mô bị ảnh hưởng.
Không có phương thức chữa trị cho viêm loét đại tràng,
nhưng phương pháp điều trị có sẵn có thể làm giảm các dấu hiệu và triệu chứng của
viêm loét đại tràng đáng kể và thậm chí mang lại thuyên giảm lâu dài.
Các
triệu chứng
Triệu chứng viêm đại tràng có thể khác nhau, tùy thuộc
vào mức độ nghiêm trọng của chứng viêm và nơi mà nó xảy ra. Đối với những lý do
này, các bác sĩ thường phân loại viêm loét đại tràng theo vị trí của nó.
Dưới đây là các dấu hiệu và triệu chứng có thể đi kèm
viêm loét đại tràng, tùy thuộc vào phân loại của nó:
Viêm loét trực tràng. Trong hình thức này, viêm trực
tràng giới hạn cho một số người, chảy máu trực tràng có thể là chỉ dấu của bệnh.
Những người khác có thể bị đau trực tràng, cảm thấy sự khẩn thiết hay không có
khả năng di chuyển ruột mặc dù các yêu cầu để làm như vậy (cảm giác buốt mót).
Mẫu này của viêm loét đại tràng có xu hướng là nhẹ nhất.
Viêm trực tràng - đại tràng sigmoid. Hình thức này
liên quan đến trực tràng và phần cuối cùng của đại tràng, được gọi là đại tràng
sigmoid. Tiêu chảy máu, đau bụng, đau và cảm giác buốt mót là vấn đề thường gặp
liên quan đến hình thức của bệnh.
Viêm đại tràng còn lại. Như tên cho thấy, tình trạng
viêm kéo dài từ trực tràng lên phía bên trái qua và đi xuống đại tràng sigmoid.
Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm tiêu chảy ra máu, đau rút và đau bụng phía
bên trái, và giảm cân ngoài ý muốn.
Viêm toàn bộ đại tràng. Ảnh hưởng đến toàn bộ đại tràng,
là nguyên nhân tiêu chảy ra máu nghiêm trọng, đau bụng, mệt mỏi và giảm cân đáng
kể.
Viêm đại tràng tối cấp. Hiếm, đe dọa mạng sống, viêm
ruột ảnh hưởng đến toàn bộ đại tràng và gây ra đau nặng, tiêu chảy và đôi khi mất
nước và sốc. Những người bị viêm đại tràng tối cấp có nguy cơ biến chứng nghiêm
trọng, bao gồm đứt đại tràng và megacolon, xảy ra khi đại tràng trở nên phình
to nghiêm trọng.
Các giai đoạn viêm loét đại tràng khác nhau, với các
thời kỳ bệnh cấp tính thường xen kẽ với các thời kỳ thuyên giảm. Nhưng qua thời
gian, mức độ nghiêm trọng của bệnh thường vẫn giữ nguyên. Hầu hết mọi người với
vấn đề nhẹ nhàng hơn, chẳng hạn như viêm loét trực tràng, sẽ không tiếp tục phát
triển nhiều dấu hiệu và triệu chứng nghiêm trọng.
Khám bác sĩ nếu gặp sự thay đổi liên tục trong thói
quen đi tiêu hoặc nếu có bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng của viêm loét đại tràng,
chẳng hạn như:
Đau bụng.
Máu trong phân.
Đang có những cơn tiêu chảy mà không đáp ứng với thuốc.
Sốt không giải thích được kéo dài hơn một hoặc hai
ngày.
Mặc dù loét đại tràng thường không gây tử vong, nhưng
đó là một căn bệnh nghiêm trọng, trong một số trường hợp, có thể gây ra các biến
chứng đe dọa tính mạng.
Nguyên
nhân
Cũng giống như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng gây
viêm và loét trong ruột. Nhưng không giống như Crohn, mà có thể ảnh hưởng đến đại
tràng trong các phần khác nhau, loét đại tràng thường ảnh hưởng tới một phần liên
tục của các lớp lót bên trong của ruột bắt đầu với trực tràng.
Không ai hoàn toàn chắc chắn những gì gây nên viêm
loét đại tràng, nhưng có một sự đồng thuận. Các nhà nghiên cứu tin rằng không còn
nhấn mạnh thủ phạm chính, mặc dù căng thẳng thường xuyên có thể làm nặng thêm các
triệu chứng. Thay vào đó, hiện nay suy nghĩ tập trung vào những khả năng sau đây:
Hệ thống miễn dịch. Một số nhà khoa học nghĩ rằng một
loại virus hay vi khuẩn có thể gây ra viêm loét đại tràng. Đường tiêu hóa bị viêm
khi hệ thống miễn dịch cố gắng để chống lại các vi sinh vật xâm nhập (tác nhân
gây bệnh). Cũng có thể viêm nhiễm xuất phát từ một phản ứng tự miễn, trong đó cơ
thể gắn kết phản ứng miễn dịch mặc dù không có mầm bệnh hiện tại.
Di truyền. Có nhiều khả năng phát triển viêm loét đại
tràng nếu có cha mẹ hoặc anh chị em ruột với căn bệnh này, các nhà khoa học
nghi ngờ di truyền có thể đóng một vai trò.
Yếu
tố nguy cơ
Viêm loét đại tràng ảnh hưởng đến cùng số phụ nữ và
nam giới. yếu tố nguy cơ có thể bao gồm:
Tuổi. Loét đại tràng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi,
nhưng thường ảnh hưởng đến người ở độ tuổi 30. Một số người có thể không phát bệnh
cho đến tuổi 50 hoặc 60.
Chủng tộc hay sắc tộc. Người da trắng có nguy cơ cao
nhất của bệnh. Nếu là người gốc Do Thái, nguy cơ còn cao hơn.
Lịch sử gia đình. Có nguy cơ cao nếu có thân nhân,
chẳng hạn như anh em, cha mẹ hoặc con, với căn bệnh này.
Sử dụng Isotretinoin (Accutane). Isotretinoin
(Accutane) là một loại thuốc đôi khi được dùng để điều trị sẹo mụn trứng cá
nang hoặc không đáp ứng với điều trị khác. Mặc dù nhân quả chưa được chứng
minh, các nghiên cứu đã báo cáo sự phát triển của bệnh viêm ruột với việc sử dụng
isotretinoin.
Thuốc chống viêm không steroid. Mặc dù các thuốc này
- ibuprofen (Advil, Motrin, những loại khác), naproxen (Aleve), diclofenac
(Cataflam, Voltaren), piroxicam (Feldene và những loại khác) - không được xác
nhận gây ra viêm loét đại tràng, có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng tương
tự. Ngoài ra, những loại thuốc này có thể làm cho loét đại tràng hiện có tồi tệ
hơn, và có thể làm cho chẩn đoán ban đầu khó khăn hơn.
Các
biến chứng
Biến chứng của viêm loét đại tràng có thể bao gồm:
Chảy máu nghiêm trọng.
Thủng đại tràng.
Mất nước nghiêm trọng.
Bệnh gan.
Loãng xương.
Viêm da, khớp và mắt.
Tăng nguy cơ ung thư đại tràng.
Megacolon.
Kiểm
tra và chẩn đoán
Bác sĩ sẽ có khả năng chẩn đoán viêm loét đại tràng
sau khi loại trừ các nguyên nhân khác có thể có các dấu hiệu và triệu chứng,
bao gồm bệnh Crohn, viêm đại tràng thiếu máu cục bộ, nhiễm trùng, hội chứng ruột
kích thích (IBS), viêm túi thừa và ung thư đại tràng. Để giúp xác định chẩn đoán
viêm loét đại tràng, có thể có một hoặc nhiều xét nghiệm và thủ tục sau:
Xét nghiệm máu. Bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm máu
để kiểm tra xem có thiếu máu hoặc nhiễm trùng. Xét nghiệm tìm sự hiện diện của
một số kháng thể đôi khi có thể giúp chẩn đoán các loại bệnh viêm ruột, nhưng
những thử nghiệm này có thể không chắc chắn cho chẩn đoán.
Xét nghiệm phân. Sự hiện diện của các tế bào bạch cầu
trong phân chỉ ra bệnh viêm nhiễm, có thể gây loét đại tràng. Một mẫu phân cũng
có thể giúp loại trừ các rối loạn khác, chẳng hạn như những bệnh gây ra bởi vi
khuẩn, virus và ký sinh trùng. Bác sĩ cũng có thể kiểm tra bệnh nhiễm trùng đường
ruột, trong đó có nhiều khả năng xảy ra ở những người bị viêm loét đại tràng.
Nội soi. Cho phép bác sĩ xem toàn bộ ruột bằng cách
sử dụng một ống với máy ảnh kèm theo. Trong thủ tục, bác sĩ cũng có thể lấy mẫu
mô nhỏ (sinh thiết) để phân tích trong phòng thí nghiệm. Đôi khi mẫu tế bào có
thể giúp xác định chẩn đoán.
Soi đại tràng sigmoid. Bác sĩ sử dụng ống để kiểm
tra đại tràng sigmoid, phần cuối của đại tràng. Thử nghiệm có thể bỏ lỡ những vấn
đề ở cao hơn trong đại tràng.
Thuốc xổ Bari. Điều này cho phép bác sĩ để đánh giá
toàn bộ đại tràng với X quang. Bari, một chất cản quang, được đưa vào ruột bằng
cách sử dụng thuốc xổ. Đôi khi, không khí được thêm vào. Các bari lót áo, tạo
ra hình của đại tràng, trực tràng và một phần của ruột non. Xét nghiệm này thường
chỉ được thực hiện nếu nội soi không thể được thực hiện.
X quang. X quang tiêu chuẩn khu vực bụng có thể được
thực hiện để loại bỏ megacolon hoặc thủng megacolon nếu những điều kiện này bị
nghi ngờ vì các triệu chứng nghiêm trọng.
CT scan. CT scan bụng hoặc khung xương chậu có thể được
thực hiện nếu bác sĩ nghi ngờ biến chứng của viêm loét đại tràng hay viêm ruột
non mà có thể do bệnh Crohn.
Phương
pháp điều trị và thuốc
Mục tiêu của điều trị là giảm viêm để giảm các dấu
hiệu và triệu chứng. Trong các trường hợp tốt nhất, điều này có thể không chỉ để
giảm triệu chứng mà còn giảm có thời hạn hoặc dài hạn. Điều trị viêm loét đại
tràng thường bao gồm cả điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật.
Các bác sĩ sử dụng một vài loại thuốc để kiểm soát tình
trạng viêm. Tuy nhiên, thuốc có tác dụng tốt đối với một số người có thể không
có hiệu quả cho người khác, vì vậy nó có thể mất thời gian để tìm một loại thuốc
phù hợp. Ngoài ra, vì một số loại thuốc có tác dụng phụ nghiêm trọng, sẽ cần phải
cân nhắc những lợi ích và rủi ro của điều trị.
Thuốc
kháng viêm
Thuốc chống viêm thường là bước đầu tiên trong điều
trị các bệnh viêm ruột. Chúng bao gồm:
Sulfasalazine (Azulfidine). Sulfasalazine có thể hiệu
quả trong việc làm giảm các triệu chứng của viêm loét đại tràng, nhưng nó có một
số tác dụng phụ, bao gồm buồn nôn, nôn, ợ nóng, tiêu chảy và đau đầu. Không dùng
thuốc này nếu bị dị ứng với thuốc sulfa.
Mesalamine (Tidocol, Rowasa, những loại khác),
balsalazide (Colazal) và olsalazine (Dipentum). Những thuốc này thường có tác dụng
phụ hơn so với sulfasalazine. Dùng chúng ở dạng viên hoặc sử dụng chúng qua trực
tràng, bằng hình thức thụt hoặc nhét, tùy thuộc vào khu vực của đại tràng bị ảnh
hưởng bởi viêm loét đại tràng. Bác sĩ có thể chỉ định kết hợp hai hình thức khác
nhau, như uống thuốc xổ và hoặc thuốc đạn. Mesalamine có thể làm giảm các dấu
hiệu và triệu chứng ở hơn 90 phần trăm những người có loét đại tràng nhẹ. Những
người viêm trực tràng có xu hướng phản ứng tốt hơn với điều trị kết hợp uống
mesalamine và nhét. Đối với viêm đại tràng bên trái, sự kết hợp của mesalamine
uống và enemas mesalamine dường như hiệu quả tốt hơn hoặc là dùng độc lập nếu các
triệu chứng đều nhẹ đến trung bình.
Corticosteroid. Corticosteroid có thể giúp giảm viêm,
nhưng chúng có tác dụng phụ rất nhiều, bao gồm tăng cân, lông mặt quá nhiều,
huyết áp cao, tiểu đường type 2, loãng xương và tăng tính nhạy cảm của nhiễm trùng.
Các bác sĩ thường chỉ sử dụng corticosteroids nếu có bệnh viêm ruột trung bình đến
nặng mà không đáp ứng với điều trị khác. Corticosteroid không cho sử dụng lâu dài
và thường quy định cho khoảng thời gian 3 - 4 tháng.
Cũng có thể được sử dụng kết hợp với các thuốc khác
như một phương tiện để gây thuyên giảm. Ví dụ, corticosteroids có thể được sử dụng
với ức chế hệ thống miễn dịch - các corticosteroid có thể gây thuyên giảm,
trong khi hệ thống miễn dịch có thể giúp duy trì sự thuyên giảm. Thỉnh thoảng,
bác sĩ cũng có thể chỉ định sử dụng ngắn hạn steroid thụt để điều trị bệnh ở đại
tràng hoặc trực tràng.
Ức
chế hệ thống miễn dịch
Các thuốc này cũng làm giảm viêm, nhưng mục tiêu là
hệ miễn dịch hơn là điều trị nội tại viêm. Vì ức chế miễn dịch có thể hiệu quả
trong điều trị viêm loét đại tràng, các nhà khoa học đưa ra giả thuyết thiệt hại
cho các mô tiêu hóa là do phản ứng miễn dịch của cơ thể với một virus hoặc vi
khuẩn xâm nhập hoặc thậm chí tự nó. Bằng phản ứng ức chế này, viêm cũng giảm.
Thuốc ức chế miễn dịch bao gồm:
Azathioprine (Azasan, Imuran) và mercapxopurine
(Purinethol). Bởi vì azathioprine và mercapxopurine tác dụng chậm - ba tháng hoặc
lâu hơn để bắt đầu tác dụng, đôi khi ban đầu kết hợp với corticosteroid, nhưng
về sau có vẻ tạo ra lợi ích riêng của nó.
Các tác dụng phụ có thể bao gồm các phản ứng dị ứng,
suy tủy xương, nhiễm trùng, viêm gan và tuyến tụy. Cũng có một số nguy cơ phát
triển bệnh ung thư với các loại thuốc này. Nếu đang dùng một trong các loại thuốc
này, sẽ cần phải theo dõi chặt chẽ với bác sĩ và kiểm tra máu thường xuyên để tìm
kiếm các tác dụng phụ. Nếu đã bị ung thư, thảo luận với bác sĩ trước khi bắt đầu
những loại thuốc này.
Cyclosporine (Gengraf, Neoral, Sandimmune). Thuốc này
thường dành cho những người không đáp ứng tốt với thuốc khác hoặc những người
phải đối mặt với phẫu thuật do viêm loét nặng. Trong một số trường hợp,
cyclosporin có thể được sử dụng để trì hoãn phẫu thuật cho đến khi đủ khỏe để
trải qua các thủ tục, trong những người khác, nó được sử dụng để kiểm soát các
dấu hiệu và triệu chứng cho đến khi thuốc khác bắt đầu tác dụng. Cyclosporine bắt
đầu tác dụng trong 1-2 tuần, nhưng bởi vì nó có tiềm năng cho các hiệu ứng phụ
nghiêm trọng, trong đó có tổn thương thận và nhiễm trùng gây tử vong, nói chuyện
với bác sĩ về những rủi ro và lợi ích của điều trị. Ngoài ra còn có một số nguy
cơ của bệnh ung thư với các loại thuốc này, vì vậy hãy để bác sĩ biết nếu đã từng
bị ung thư.
Infliximab (Remicade). Thuốc này đặc biệt cho những
người bị viêm đại tràng loét trung bình đến nặng không đáp ứng hoặc không thể
chịu đựng được điều trị khác. Nó hoạt động bằng cách vô hiệu hóa một protein được
sản xuất bởi hệ thống miễn dịch được biết đến như yếu tố hoại tử khối u (TNF).
Infliximab nhận diện TNF trong máu và loại bỏ nó trước khi nó gây ra viêm nhiễm
ở đường ruột.
Một số người bị suy tim, người bị bệnh đa xơ cứng, và
những người có bệnh ung thư hoặc có tiền sử mắc bệnh ung thư không thể dùng
infliximab. Thuốc có liên quan đến tăng nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt là bệnh
lao và kích hoạt viêm gan siêu vi, có thể làm tăng nguy cơ các vấn đề về máu và
ung thư. Cần phải có thử nghiệm trên da cho bệnh lao trước khi dùng infliximab.
Ngoài ra, vì có chứa protein infliximab chuột, nó có
thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng ở một số người - những phản ứng có thể chậm
trong ngày đến vài tuần sau khi bắt đầu điều trị. Khi bắt đầu, infliximab thường
tiếp tục như điều trị dài hạn.
Miếng
dán Nicotine
Những miếng dán da - cùng loại được sử dụng để bỏ hút
thuốc lá - dường như cung cấp cứu trợ ngắn hạn cho viêm loét đại tràng nhẹ cho
một số người. Các miếng dán nicotine không rõ ràng chính xác tác dụng thế nào,
và bằng chứng mà nó cung cấp hiệu quả tốt hơn so với phương pháp điều trị khác
là tranh chấp giữa các nhà nghiên cứu. Nói chuyện với bác sĩ trước khi cố gắng điều
trị. Một điều rõ ràng, tuy nhiên, những rủi ro sức khỏe tổng thể từ hút thuốc lá
lớn hơn nhiều so bất kỳ lợi ích tiềm năng mà nicotine có thể cung cấp, do đó,
không bắt đầu hút thuốc để điều trị viêm loét đại tràng.
Các
thuốc khác
Ngoài ra, để kiểm soát tình trạng viêm, một số loại
thuốc có thể giúp làm giảm các dấu hiệu và triệu chứng. Tùy thuộc vào mức độ
nghiêm trọng của viêm loét đại tràng, bác sĩ có thể đề nghị một hoặc nhiều điều
sau đây:
Thuốc kháng sinh. Những người có viêm loét đại tràng
sốt có thể sẽ được cho thuốc kháng sinh để giúp ngăn ngừa hoặc kiểm soát lây
nhiễm.
Chống tiêu chảy. Bổ sung chất xơ như bột psyllium
(Metamucil) hoặc methylcellulose (Citrucel) có thể giúp làm giảm các dấu hiệu và
triệu chứng của bệnh tiêu chảy nhẹ đến trung bình. Đối với tiêu chảy nặng hơn,
loperamide (Imodium) có thể hiệu quả. Tuy nhiên, sử dụng thuốc chống tiêu chảy,
thận trọng, bởi vì chúng làm tăng nguy cơ megacolon.
Thuốc giảm đau. Đối với đau nhẹ, bác sĩ có thể khuyên
nên dùng acetaminophen (Tylenol, những loại khác). Không sử dụng thuốc chống viêm
không steroid (NSAID), chẳng hạn như aspirin, ibuprofen (Advil, Motrin, những
loại khác) hoặc naproxen (Aleve). Đây là những khả năng làm cho các triệu chứng
nặng hơn.
Bổ sung sắt. Nếu có chảy máu đường ruột mãn tính, có
thể phát triển bệnh thiếu máu thiếu sắt. Việc bổ sung sắt có thể giúp khôi phục
lại mức độ sắt bình thường và giảm thiếu máu.
Phẫu
thuật
Nếu chế độ ăn uống và lối sống thay đổi, điều trị bằng
thuốc hoặc phương pháp điều trị khác không làm giảm các dấu hiệu và triệu chứng,
bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật.
Phẫu thuật thường có thể loại bỏ viêm loét đại tràng.
Nhưng đó thường có nghĩa là loại bỏ toàn bộ đại tràng và trực tràng
(proctocolectomy). Sau khi phẫu thuật này, sẽ đeo chiếc túi nhỏ qua một lỗ trên
bụng (ileostomy) để thu thập phân. Tuy nhiên, một thủ tục gọi là ileoanal giúp
loại bỏ sự cần thiết phải mang một chiếc túi. Thay vào đó, bác sĩ phẫu thuật tạo
ra một túi từ cuối của ruột non. Bao da này sau đó được gắn trực tiếp vào hậu môn.
Điều này cho phép trục xuất chất thải nhiều hơn bình thường, mặc dù có thể phải
đi tiêu nhiều hơn, thường xuyên chảy dịch hay chảy nước bởi vì không có đại tràng
hấp thụ nước.
Nếu có phẫu thuật, hãy hỏi bác sĩ về ileostomy hoặc
ileoanal cho phù hợp. Từ 25 đến 40 phần trăm những người có viêm loét đại tràng
cuối cùng cần phải phẫu thuật.
Mang
thai
Phụ nữ với viêm loét đại tràng thường có thể có thai
thành công, đặc biệt là nếu họ có thể giữ cho bệnh thuyên giảm trong thời gian
mang thai. Có sự tăng nhẹ nguy cơ sinh non và trẻ sơ sinh có trọng lượng khi
sinh thấp. Lý tưởng nhất, sẽ có thai khi bệnh thuyên giảm. Một số thuốc có thể
không được chỉ định để sử dụng trong thai kỳ, đặc biệt là trong ba tháng đầu, và
những ảnh hưởng của một số thuốc có thể kéo dài sau khi ngăn chặn chúng. Nói
chuyện với bác sĩ về cách tốt nhất để quản lý bệnh trước khi thụ thai. Nếu ngừng
thuốc nhất định, tác động của chúng có thể kéo dài. Người ta ước tính rằng nguy
cơ viêm loét đại tràng truyền qua cho con cái nếu đối tác không có viêm loét đại
tràng là ít hơn 5 phần trăm.
Phong
cách sống và biện pháp khắc phục
Đôi khi có thể cảm thấy bất lực khi phải đối mặt với
viêm loét đại tràng. Nhưng những thay đổi trong chế độ ăn uống và lối sống có
thể giúp kiểm soát triệu chứng và kéo dài thời gian giữa những lần phát bệnh.
Chế
độ ăn uống
Không có bằng chứng chắc chắn những gì ăn gây ra bệnh
viêm ruột. Nhưng một số thức ăn và đồ uống có thể làm nặng thêm các triệu chứng,
đặc biệt là trong trong tình trạng phát bệnh. Một ý tưởng tốt là cố gắng loại bỏ
từ chế độ ăn uống với bất cứ điều gì mà dường như làm cho các dấu hiệu và các
triệu chứng nặng hơn. Dưới đây là một số gợi ý có thể giúp:
Hạn chế các sản phẩm sữa. Nếu nghi ngờ có thể không
dung nạp lactose, có thể thấy tiêu chảy, đau bụng và cải thiện khi hạn chế hoặc
loại bỏ các sản phẩm sữa. Có thể không dung nạp lactose - có nghĩa là, cơ thể
không thể tiêu hóa đường sữa (lactose) trong thực phẩm từ sữa. Nếu có, hãy thử
sử dụng một sản phẩm enzym, chẳng hạn như Lactaid, để giúp phá vỡ đường
lactose.
Trong một số trường hợp, có thể cần phải loại bỏ thực
phẩm từ sữa hoàn toàn. Nếu cần giúp đỡ, một chuyên viên có thể giúp thiết kế chế
độ ăn uống lành mạnh ít lactose. Hãy nhớ rằng với việc hạn chế lượng sữa, sẽ cần
phải tìm canxi của nguồn khác bổ sung.
Thử nghiệm với các chất xơ. Đối với hầu hết mọi người,
chất xơ thực phẩm như trái cây tươi, rau quả và ngũ cốc, là nền tảng của chế độ
ăn uống khỏe mạnh. Nhưng nếu có bệnh viêm ruột, chất xơ có thể làm đau, tiêu chảy
và ứ khí tồi tệ hơn. Nếu hoa quả và rau làm phiền, cố gắng hấp, nướng hoặc hầm
chúng. Kiểm tra với bác sĩ trước khi thêm một lượng đáng kể chất xơ vào chế độ ăn.
Tránh các loại thực phẩm có vấn đề. Loại bỏ bất cứ
loại thực phẩm khác mà dường như làm cho các triệu chứng nặng hơn. Đây có thể
bao gồm "đầy hơi" do thực phẩm như bắp cải, đậu và bông cải xanh, nước
trái cây nguyên liệu và hoa quả, bỏng ngô, rượu, cà phê, và đồ uống có ga.
Ăn bữa ăn nhỏ. Có thể cảm thấy tốt hơn khi ăn năm, sáu
bữa ăn nhỏ thay vì hai hoặc ba bữa lớn hơn.
Uống nhiều chất lỏng. Hãy cố gắng uống nhiều nước hàng
ngày. Nước là tốt nhất. Rượu và đồ uống có chứa caffeine kích thích ruột và có
thể làm cho tiêu chảy nặng hơn, trong khi đồ uống có ga thường xuyên tạo ra khí.
Vitamin tổng hợp. Bởi vì viêm loét đại tràng có thể
cản trở khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng và bởi vì chế độ ăn uống có thể bị
giới hạn, vitamin và khoáng chất bổ sung có thể đóng một vai trò quan trọng
trong việc cung cấp chất dinh dưỡng bị thiếu.
Nói chuyện với chuyên viên dinh dưỡng. Nếu bắt đầu để
giảm cân hay chế độ ăn uống đã trở nên rất hạn chế, nói chuyện với chuyên gia
dinh dưỡng.
Stress
Mặc dù stress không gây ra bệnh viêm ruột, nó có thể
làm cho các dấu hiệu và triệu chứng tồi tệ hơn và có thể gây bùng nổ.
Khi bị stress, quá trình tiêu hóa bình thường có thể
thay đổi, gây ra dạ dày trống chậm hơn và tiết ra axit hơn. Stress cũng có thể
tăng tốc hoặc làm chậm việc tiêu hóa ở đường ruột. Nó cũng có thể gây ra những
thay đổi trong mô ruột.
Mặc dù không phải luôn luôn có thể tránh căng thẳng,
có thể học cách để giúp quản lý nó. Một số bao gồm:
Tập thể dục. Ngay cả tập thể dục nhẹ có thể giúp giảm
stress, giảm trầm cảm và bình thường hóa chức năng ruột. Nói chuyện với bác sĩ
về một kế hoạch tập thể dục phù hợp.
Phản hồi sinh học. Kỹ thuật giúp giảm căng thẳng cơ
bắp và làm chậm nhịp tim với sự giúp đỡ của một phản hồi. Sau đó dạy tạo ra những
thay đổi chính mình. Mục đích là để giúp nhập vào một trạng thái thoải mái để có
thể đương đầu dễ dàng hơn với stress. Phản hồi sinh học thường được dạy tại các
bệnh viện và các trung tâm y tế.
Thường xuyên thư giãn và tập thở. Để đối phó với căng
thẳng là thư giãn và thực hiện các bài tập thở. Có thể học yoga và thiền định
hoặc thực hành ở nhà bằng cách sử dụng sách, CD hoặc DVD.
Thôi miên. Thôi miên có thể làm giảm đau bụng và đầy
hơi. Một chuyên gia được đào tạo có thể dạy làm thế nào để nhập vào trạng thái
thư giãn.
Các kỹ thuật khác. Hãy dành thời gian mỗi ngày cho bất
kỳ hoạt động thấy thư giãn - nghe nhạc, đọc sách, chơi điện tử, hoặc chỉ ngâm
trong bồn tắm nước ấm.
Thay
thế thuốc
Khoảng một nửa số những người bị bệnh viêm ruột, chẳng
hạn như viêm loét đại tràng hay bệnh Crohn, đã sử dụng một số hình thức trị liệu
thay thế hoặc bổ sung. Các tác dụng phụ và kém hiệu quả của phương pháp điều trị
thông thường có thể là một trong những lý do cho việc tìm kiếm chăm sóc thay thế.
Phần lớn các phương pháp điều trị không được quy định.
Các nhà sản xuất có thể cho rằng phương pháp điều trị của họ an toàn và hiệu quả,
nhưng không cần phải chứng minh điều đó. Bởi vì ngay cả các loại thảo mộc tự
nhiên có thể có tác dụng phụ và gây tương tác nguy hiểm, hãy nói chuyện với bác
sĩ trước khi thử bất cứ liệu pháp thay thế hoặc bổ sung.
Hiện nay, không có liệu pháp thay thế có bằng chứng
hỗ trợ tốt sử dụng trong điều trị viêm loét đại tràng, nhưng một số mà cuối cùng
có thể chứng minh lợi ích bao gồm:
Chế phẩm sinh học. Nghiên cứu sớm cho thấy chế phẩm
sinh học - hợp chất tự nhiên tìm thấy trong cây, chẳng hạn như atisô - có thể đóng
một vai trò trong điều trị viêm loét đại tràng.
Men vi sinh. Bởi vì vi khuẩn trong ruột liên quan đến
viêm loét đại tràng, các nhà nghiên cứu cho rằng thêm các vi khuẩn có lợi
(probiotics) bình thường được tìm thấy trong ruột có thể giúp chống lại bệnh tật.
Dầu cá. Dầu cá chống viêm, trong đó liều lớn dầu cá
- 15 hoặc nhiều viên nang một ngày có thể lợi ích, mặc dù điều này chưa được chứng
minh.
Lô hội. Trong khi thử nghiệm nhỏ tìm thấy lợi ích
khi dùng lô hội hàng ngày, bằng chứng không mạnh.
Châm cứu. Một số nghiên cứu đã tìm thấy châm cứu có
lợi cho những người có viêm loét đại tràng. Thủ tục liên quan đến việc chèn các
kim nhỏ vào trong da, mà có thể kích thích sản xuất thuốc giảm đau tự nhiên của
cơ thể.
Nếu quyết định thử điều trị thay thế, hãy chắc chắn
nói với bác sĩ để họ có thể cho biết về bất kỳ sự tương tác tiềm năng.
Đối
phó và hỗ trợ
Viêm loét đại tràng không chỉ ảnh hưởng đến thể chất,
mà còn mất một số cảm xúc. Nếu các dấu hiệu và triệu chứng nghiêm trọng, cuộc sống
có thể xoay quanh nhu cầu liên tục chạy vào nhà vệ sinh. Khi làm, có thể lo lắng
về một tai nạn, và sự lo lắng này chỉ làm cho các triệu chứng nặng hơn.
Ngay cả khi các triệu chứng đều nhẹ, khí và đau bụng
có thể làm cho khó khăn để được ra công chúng. Cũng có thể cảm thấy bị cản trở
bởi chế độ ăn kiêng hoặc xấu hổ bởi bản chất của bệnh. Tất cả những yếu tố - cô
lập, bối rối và lo lắng - nghiêm trọng có thể làm thay đổi cuộc sống. Đôi khi có
thể dẫn đến trầm cảm.
Theo điều trị
