bệnh thoái hóa khớp

Định nghĩa

Viêm xương khớp thoái hóa, đôi khi được gọi là bệnh thoái hóa khớp hoặc thoái hóa xương khớp (osteoarthrosis), là hình thức phổ biến nhất của viêm khớp. Viêm xương khớp thoái hóa xảy ra khi sụn ở khớp xương giảm theo thời gian.

Viêm xương khớp thoái hóa có thể ảnh hưởng đến bất kỳ khớp trong cơ thể, rối loạn phổ biến nhất là ảnh hưởng đến các khớp xương:

Tay.

Hông.

Đầu gối.

Cổ.

Cột sống thắt lưng.

Viêm xương khớp thoái hóa dần dần xấu đi theo thời gian. Nhưng phương pháp điều trị viêm xương khớp thoái hóa có thể làm giảm đau và giúp duy trì hoạt động. Chủ động quản lý viêm xương khớp thoái hóa có thể giúp kiểm soát được các triệu chứng.

Các triệu chứng

Viêm xương khớp thoái hóa, triệu chứng thường phát triển chậm và xấu đi theo thời gian. Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm xương khớp thoái hóa bao gồm:

Đau. Có thể làm tổn thương khớp trong và sau khi chuyển động. Khớp có thể cảm thấy đau khi áp lực.

Cứng khớp. Độ cứng có thể đáng chú ý nhất khi thức dậy vào buổi sáng hoặc sau một thời gian không hoạt động.

Mất linh hoạt. Có thể không có khả năng di chuyển khớp đầy đủ phạm vi chuyển động của nó.

Cảm giác. Có thể nghe hoặc cảm thấy cảm giác khi vận động.

Thêm xương. Những đơn vị xương thêm cảm thấy như khối cứng, có thể hình thành xung quanh các khớp bị ảnh hưởng.

Nếu bị sưng hoặc cứng ở các khớp xương kéo dài hơn hai tuần, làm cuộc hẹn với bác sĩ. Nếu đã dùng thuốc cho viêm xương khớp thoái hóa, liên hệ với bác sĩ nếu có trải nghiệm tác dụng phụ như:

Buồn nôn.

Khó chịu ở bụng.

Phân đen hoặc như hắc ín.

Táo bón.

Buồn ngủ.

Nguyên nhân

Viêm xương khớp thoái hóa xảy ra khi sụn đệm các đầu xương trong khớp xấu đi theo thời gian. Bề mặt nhẵn mịn của sụn trở nên thô ráp, gây kích thích. Cuối cùng, nếu sụn sẹp xuống hoàn toàn có thể xương trên xương,  đầu xương  trở nên hư hỏng và các khớp xương trở thành đau đớn.

Không rõ những gì gây ra viêm khớp xương trong nhiều trường hợp. Các nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng đó là một sự kết hợp của các yếu tố, bao gồm:

Quá trình lão hóa.

Thương tích hoặc căng thẳng.

Thừa kế.

Cơ yếu.

Bệnh béo phì.

Yếu tố nguy cơ

Những yếu tố làm tăng nguy cơ viêm xương khớp thoái hóa bao gồm:

Tuổi tác. Viêm xương khớp thoái hóa thường xảy ra ở người lớn tuổi. Người dưới 40 tuổi hiếm khi viêm xương khớp thoái hóa.

Giới tính. Phụ nữ có nhiều khả năng để phát triển viêm khớp xương, mặc dù nó không rõ ràng lý do tại sao.

Biến dạng xương. Một số người sinh ra với dị dạng hoặc sụn khớp bị lỗi, có thể làm tăng nguy cơ viêm xương khớp thoái hóa.

Thương tích. Chấn thương, chẳng hạn như xảy ra khi chơi thể thao hoặc từ một tai nạn, có thể làm tăng nguy cơ viêm xương khớp thoái hóa.

Bệnh béo phì. Trọng lượng cơ thể nhiều hơn, căng thẳng khớp hơn, như đầu gối.

Một số ngành nghề. Nếu công việc bao gồm nhiệm vụ diễn ra căng thẳng lặp đi lặp lại, có thể cuối cùng liên đới phát triển viêm xương khớp thoái hóa.

Các bệnh khác. Viêm khớp dạng thấp, bệnh gout, bệnh Paget xương hoặc viêm khớp nhiễm khuẩn có thể làm tăng nguy cơ phát triển viêm xương khớp thoái hóa.

Các biến chứng

Viêm xương khớp thoái hóa là một bệnh thoái hóa xấu đi theo thời gian. Đau và cứng khớp có thể trở nên nghiêm trọng. Một số người không còn khả năng làm việc. Khi đau khớp là nghiêm trọng, các bác sĩ thường đề nghị phẫu thuật thay khớp.

Kiểm tra và chẩn đoán

Ngoài kiểm tra lâm sàng, bác sĩ cũng có thể đề nghị các kiểm tra sau đây.

Hình ảnh

X quang. Hình ảnh của khớp bị ảnh hưởng có thể tiết lộ một không gian thu hẹp chỉ ra các sụn bị phá hủy. X quang cũng có thể thấy cựa xương. Tuy nhiên, nhiều người đã có bằng chứng của viêm xương khớp thoái hóa trước khi gặp bất kỳ triệu chứng.

Hình ảnh cộng hưởng từ (MRI). MRI sử dụng sóng radio và từ trường mạnh để tạo ra hình ảnh chi tiết của xương và các mô mềm, bao gồm sụn xương. Điều này có thể hữu ích trong việc xác định chính xác những gì đang gây ra đau

Xét nghiệm

Xét nghiệm máu. Xét nghiệm máu có thể giúp loại trừ nguyên nhân khác gây đau khớp, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp.

Phân tích dịch. Bác sĩ có thể sử dụng một cây kim để rút ra chất dịch của khớp bị ảnh hưởng. Kiểm tra và thử nghiệm các chất dịch từ khớp có thể xác định nếu có viêm nhiễm và nếu cơn đau gây ra bởi bệnh gút hay nhiễm trùng.

Phương pháp điều trị và thuốc

Không có phương thức chữa trị đặc hiệu cho viêm xương khớp thoái hóa, nhưng phương pháp điều trị có thể giúp giảm đau và duy trì để có thể về công việc hàng ngày.

Thuốc men

Acetaminophen. Acetaminophen (Tylenol,…) có thể làm giảm đau, nhưng không làm giảm viêm. Nó đã được chứng minh là có hiệu quả cho những người bị viêm xương khớp thoái hóa có đau nhẹ đến trung bình. Quá liều lượng khuyến cáo acetaminophen có thể gây tổn thương gan, đặc biệt là nếu dùng ba ly hoặc nhiều đồ uống có cồn mỗi ngày. Hỏi bác sĩ để được hướng dẫn về việc hạn chế hoặc kiêng rượu nếu dùng acetaminophen thường xuyên. Acetaminophen cũng có thể ảnh hưởng đến thuốc khác, chắc chắn thông báo cho bác sĩ nếu đang dùng nó.

Ibuprofen hoặc naproxen. Các loại thuốc như ibuprofen (Advil, Motrin,…) và naproxen (Aleve, Mediproxen,…) làm giảm viêm và giảm đau. Phiên bản mạnh hơn của các thuốc này có sẵn theo toa. Đây là loại thuốc có thể gây ra đau bụng, đặc biệt là khi uống. Tác dụng phụ khác bao gồm ù tai, các vấn đề tim mạch, bệnh gan và thận. Nguy cơ tác dụng phụ lớn nhất nếu sử dụng các loại thuốc này ở liều lượng cao khi điều trị lâu dài.

Tramadol. Tramadol (Ultram) làm giảm đau có sẵn đơn. Tramadol không có tác dụng kháng viêm, nhưng có thể giảm đau hiệu quả. Tuy nhiên, tramadol có thể gây buồn nôn và táo bón. Nó thường được sử dụng điều trị ngắn hạn. Bác sĩ có thể khuyên nên sử dụng tramadol kết hợp với acetaminophen để tăng giảm đau.

Thuốc giảm đau mạnh hơn. Uống thuốc giảm đau theo toa, chẳng hạn như codeine, có thể giúp làm giảm đau xương khớp trầm trọng hơn. Những thuốc này có nguy cơ phụ thuộc, mặc dù nguy cơ được cho là nhỏ ở những người bị đau nặng. Các tác dụng phụ có thể bao gồm buồn nôn, táo bón và buồn ngủ.

Cortisone. Tiêm thuốc corticosteroid có thể làm giảm đau. Trong thủ tục này bác sĩ sẽ gây tê khu vực xung quanh và sau đó chèn một cái kim vào không gian bên trong khớp. Không rõ cơ chế corticosteroid ở những người bị viêm xương khớp thoái hóa khi tiêm. Bác sĩ có thể giới hạn số lượng thuốc tiêm,  có thể mỗi năm, vì quá nhiều thuốc tiêm corticosteroid có thể gây thiệt hại chung.

Trị liệu

Hãy hỏi bác sĩ giới thiệu liệu pháp vật lý. Các liệu pháp vật lý có thể làm việc để tạo ra một chế độ tập luyện cá nhân tăng cường cơ bắp, tăng phạm vi chuyển động khớp và giảm đau .

Tìm cách để tránh kéo căng các khớp. Tìm cách để không cần nhấn mạnh các khớp xương. Liệu pháp có thể giúp khám phá cách để làm công việc hàng ngày hoặc làm công việc mà không đặt thêm căng thẳng trên khớp đã đau đớn.

Hãy thử niềng hoặc chèn giày. Xem xét nẹp đặc biệt, niềng, chèn giày hoặc các thiết bị y tế khác có thể giúp giảm đau. Các thiết bị này có thể làm bất động hoặc hỗ trợ khớp để giúp nó tránh áp lực.

Hãy học tập. Một số trung tâm y tế có các lớp học cho những người viêm xương khớp thoái hóa hoặc đau mãn tính. Hãy hỏi bác sĩ về các lớp học trong khu vực. Các lớp này dạy các kỹ năng giúp quản lý đau do viêm xương khớp thoái hóa.

Phẫu thuật và các thủ tục khác

Tiêm khớp gối. Tiêm các dẫn xuất acid hyaluronic (Hyalgan, Synvisc) có thể cung cấp giảm đau bằng cách cung cấp đệm ở đầu gối. Tiêm khớp chỉ được chấp thuận cho viêm khớp xương đầu gối, mặc dù các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu việc sử dụng nó ở các khớp khác.

Thay thế. Trong phẫu thuật thay khớp, bác sĩ phẫu thuật loại bỏ bề mặt khớp bị hư hỏng và thay thế chúng bằng các thiết bị bằng nhựa và kim loại được gọi là chân tay giả. Các khớp xương hông và đầu gối thường thay thế nhất. Nhưng ngày nay cấy ghép có thể thay thế vai, khuỷu tay, ngón tay hoặc các khớp xương mắt cá chân. Bao lâu? Khớp mới hoạt động tốt phụ thuộc vào cách sử dụng nó. Một số khớp đầu gối và hông có thể kéo dài 20 năm. Phẫu thuật thay khớp có thể giúp khôi phục nỗi đau, lối sống năng động. Trong các khớp bàn tay nhỏ hơn, nó cũng có thể cải thiện ngoại hình và sự thoải mái và có thể cải thiện di động khớp. Phẫu thuật thay khớp mang một số nguy cơ nhiễm trùng và chảy máu. Các khớp nhân tạo có thể bị rời và có thể cần phải dần dần được thay thế.

Sắp xếp lại xương. Phẫu thuật để tổ chức lại xương có thể làm giảm đau. Những loại thủ tục thường được sử dụng khi phẫu thuật thay khớp không phải chỉ có một lựa chọn, chẳng hạn như ở người trẻ tuổi viêm xương khớp thoái hóa. Trong thủ tục, bác sĩ phẫu thuật cắt qua xương hoặc ở trên hoặc dưới đầu gối để tổ chức lại. Xếp lại xương có thể làm giảm đau đầu gối bằng cách chuyển các lực của khớp ra khỏi phần mang của đầu gối.

Kết xương làm cứng khớp (Arthrodesis). Bác sĩ phẫu thuật cũng có thể kết xương vĩnh viễn để tăng sự ổn định và giảm đau. Việc hợp nhất khớp, chẳng hạn như mắt cá chân, sau đó có thể chịu trọng lượng mà không đau đớn, nhưng không có tính linh hoạt. Làm cứng khớp có thể là một lựa chọn nếu bị đau nặng ở cổ, nhưng không thể trải qua phẫu thuật thay khớp.

Phong cách sống và biện pháp khắc phục

Nghỉ ngơi. Nếu  đang trải qua cơn đau hoặc viêm khớp, nghỉ ngơi 12 đến 24 giờ. Tìm các hoạt động mà không yêu cầu phải sử dụng lập đi lập lại. Hãy thử gián đoạn 10 phút mỗi giờ.

Tập thể dục. Với bác sĩ chấp thuận, tập thể dục thường xuyên. Các bài tập nhẹ nhàng, như đi xe đạp, đi bộ hay bơi lội. Tập thể dục có thể làm tăng sức chịu đựng và tăng cường cơ bắp xung quanh khớp, làm cho khớp ổn định. Tránh các khớp bị thương hoặc sưng. Nếu cảm thấy mới đau khớp, đau mới kéo dài hơn hai giờ sau khi tập thể dục có thể có nghĩa là đã tập quá mức.

Giảm trọng lượng. Thừa cân béo phì tăng sự căng thẳng về trọng lượng lên khớp, như đầu gối và hông. Ngay cả giảm cân lượng nhỏ có thể làm giảm bớt một số áp lực và giảm đau. Nói chuyện với bác sĩ về những cách lành mạnh để giảm cân. Hầu hết mọi người kết hợp các thay đổi trong chế độ ăn uống của mình với tập thể dục tăng lên.

Dùng nóng và lạnh để quản lý đau. Cả hai, nóng và lạnh có thể làm giảm đau. Nhiệt cũng làm giảm độ cứng và lạnh có thể làm giảm co thắt cơ. Làm dịu đau khớp với nhiệt bằng cách sử dụng một miếng đệm nóng, chai nước nóng hoặc tắm nước ấm. Nhiệt nên được ấm, không nóng. Áp dụng nhiệt trong 20 phút vài lần trong một ngày. Lạnh trong gói băng với khớp điều trị. Có thể sử dụng phương pháp điều trị lạnh nhiều lần trong ngày, nhưng không sử dụng phương pháp điều trị lạnh nếu có lưu thông máu kém hoặc tê.

Áp các loại kem giảm đau. Kem và gel có sẵn tại nhà thuốc có thể giúp đỡ tạm thời đau do viêm xương khớp thoái hóa. Một số loại kem tê giảm đau bằng cách tạo ra một cảm giác nóng hoặc lạnh. Các loại kem có chứa thuốc, chẳng hạn như hợp chất giống như aspirin được hấp thu vào da. Hãy đọc nhãn để  biết những gì đang sử dụng. Các loại kem hiệu quả tốt nhất trên các khớp gần bề mặt da, chẳng hạn như ngón tay và đầu gối.

Sử dụng thiết bị trợ giúp. Thiết bị trợ giúp có thể làm cho di động khớp dễ hơn. Một cây gậy có thể giảm trọng lượng lên đầu gối, hông khi đi bộ. Bác sĩ hoặc chuyên gia trị liệu nghề nghiệp có thể có những ý tưởng về các loại thiết bị trợ giúp có thể hữu ích. Catalogs và cửa hàng cung cấp thiết bị y tế cũng có thể là nơi để tìm ý tưởng.

Thay thế thuốc

Những người không được giúp đỡ bởi các loại thuốc để giảm đau xương khớp, đôi khi chuyển sang thực hành thuốc bổ sung và thay thế cho cứu trợ. Bác sĩ đang trở nên cởi mở hơn để thảo luận về các tùy chọn này. Nhưng từ vài phương pháp điều trị bổ sung đã được nghiên cứu trong các thử nghiệm lâm sàng, rất khó để đánh giá liệu pháp điều trị này là hữu ích để giảm đau viêm xương khớp thoái hóa. Trong một số trường hợp, những rủi ro của điều trị này không được biết.

Nếu đang quan tâm đến việc cố gắng điều trị thuốc bổ sung và thay thế để giảm đau viêm khớp xương, thảo luận về các phương pháp điều trị với bác sĩ đầu tiên. Có thể giúp cân nhắc những lợi ích và rủi ro và cho biết nếu việc điều trị sẽ gây trở ngại với các thuốc viêm khớp xương hiện tại.

Phương pháp điều trị bổ sung và thay thế đã chỉ ra một số hứa hẹn cho viêm xương khớp thoái hóa bao gồm:

Châm cứu. Trong châm cứu, kim nhỏ được đưa vào da tại các điểm chính xác. Các học viên tin rằng kim hoặc chuyển hướng năng lượng của cơ thể để giảm đau. Các nghiên cứu về châm cứu cho viêm khớp xương đầu gối đã không một hướng. Hầu hết các nghiên cứu đã không tìm thấy lợi ích, mặc dù một số đã tìm thấy giảm đau đớn ngắn. Châm cứu có thể an toàn nếu chọn học viên có uy tín - hãy hỏi bác sĩ. Rủi ro bao gồm nhiễm trùng, vết thâm tím và đau.

Gừng. Cây gừng được biết đến với việc sử dụng nó trong nấu ăn, nhưng một số nghiên cứu đã tìm thấy gừng có thể hữu ích trong việc giảm đau viêm xương khớp thoái hóa. Nghiên cứu đã được thực hiện với gừng ở những người bị viêm xương khớp thoái hóa, và kết quả có được hỗn hợp. Tác dụng phụ của chất bổ sung gừng có thể bao gồm chứng ợ nóng và tiêu chảy. Nói chuyện với bác sĩ trước khi uống bổ sung gừng, có thể tương tác thuốc làm loãng máu như warfarin (Coumadin).

Glucosamine và chondroitin. Các nghiên cứu đã trộn vào các chất bổ sung dinh dưỡng. Một số đã tìm thấy lợi ích cho những người bị viêm xương khớp thoái hóa, trong khi những người khác không có. Báo cho bác sĩ nếu đang xem xét việc bổ sung. Không sử dụng glucosamine nếu bị dị ứng với đồ biển. Glucosamine và chondroitin có thể tương tác với các chất làm loãng máu như warfarin (Coumadin) và gây chảy máu.

Dầu bơ đậu (ASUS). Kết quả sơ bộ cho thấy rằng một loại dầu từ bơ và đậu nành, pha trộn với nhau và dùng bằng đường uống, có thể làm chậm sự suy thoái sụn và thúc đẩy sửa chữa sụn ở khớp đầu gối và hông.

Tai chi và yoga. Các phương pháp điều trị liên quan đến các bài tập nhẹ nhàng và kéo dài kết hợp với hít thở sâu. Nhiều người sử dụng các phương pháp điều trị để hủy bỏ căng thẳng trong cuộc sống của họ, mặc dù các nghiên cứu nhỏ đã tìm thấy rằng tai chi và yoga có thể làm giảm đau xương khớp. Nghiên cứu thêm là cần thiết để hiểu xem tai chi và yoga có thể giảm đau viêm xương khớp thoái hóa. Nói chuyện với bác sĩ nếu muốn áp dụng tai chi hoặc yoga. Khi được dẫn dắt bởi một người hướng dẫn đủ kiến thức, những phương pháp trị liệu được an toàn. Nhưng không làm bất cứ động thái gây đau ở các khớp xương.

Đối phó và hỗ trợ

Thuốc và phương pháp điều trị khác là chìa khóa để quản lý giảm đau và khuyết tật, nhưng một thành phần chủ yếu để điều trị là thái độ chấp hành điều trị. Khả năng đối phó mặc dù đau đớn và tàn tật do viêm xương khớp thoái hóa thường được xác định bằng tác động đến cuộc sống hàng ngày. Nói chuyện với bác sĩ nếu đang cảm thấy thất vọng. Có thể có những ý tưởng về cách đối phó hoặc giới thiệu đến một người có thể giúp đỡ. Trong khi đó, cố gắng:

Giữ thái độ tích cực. Thực hiện một kế hoạch với bác sĩ để quản lý bệnh viêm khớp. Điều này sẽ giúp cảm thấy đang chịu trách nhiệm về bệnh, chứ không phải ngược lại. Nghiên cứu cho thấy những người kiểm soát điều trị của họ và chủ động quản lý ít trải nghiệm đau đớn và chức năng tốt hơn.

Thực hành kỹ thuật thư giãn. Thôi miên, hướng dẫn hình ảnh, hít thở sâu và thư giãn cơ bắp đều có thể được sử dụng để kiểm soát cơn đau.

Biết giới hạn. Nghỉ ngơi khi đang mệt mỏi. Viêm khớp có thể làm cho dễ bị mệt mỏi và yếu cơ. Nghỉ ngơi hay ngủ ngắn mà không ảnh hưởng đến giấc ngủ ban đêm có thể giúp đỡ.

Theo dieu tri