Định nghĩa
Gai xương là cựa xương phát triển dọc
theo các cạnh của xương. Gai xương, bản thân nó không gây đau đớn, nhưng có thể
chèn ép các dây thần kinh gần đó và gây đau.
Gai xương có thể hình thành trên bất kỳ
xương nào. Thường tạo thành ở xương các khớp. Tuy nhiên, cũng có thể thấy nơi dây
chằng và gân kết nối với xương. Gai xương cũng có thể hình thành trên các xương
của cột sống.
Hầu hết gai xương không gây ra triệu chứng
và có thể không bị phát hiện trong nhiều năm. Phương pháp điều trị, nếu có, cho
gai xương phụ thuộc vào nơi và chúng ảnh hưởng đến sức khỏe thế nào.
Các triệu chứng
Hầu hết gai xương không gây ra dấu hiệu
hoặc triệu chứng. Thường thậm chí không nhận ra có các gai xương cho đến khi chụp
x quang hay điều kiện khác cho thấy có tăng trưởng xương.
Tuy nhiên, một số gai xương có thể gây
ra
Đau ở các khớp.
Mất chuyển động ở các khớp.
Vị trí xác định các triệu chứng khác
Vị trí gai xương xác định nơi sẽ cảm thấy
đau và sẽ trải nghiệm bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng khác. Ví dụ:
Trong đầu gối, gai xương có thể làm cho đau
khi mở rộng và uốn cong chân. Các gai xương có thể xác định cách dây chằng giữ
cho đầu gối hoạt động trơn tru.
Cột sống, gai xương có thể thúc đẩy chống
lại các dây thần kinh, hoặc thậm chí cột sống, gây ra đau và tê ở những nơi khác
trong cơ thể.
Trên cổ, gai xương cổ tử cung có thể nhô
vào trong, thỉnh thoảng làm cho khó nuốt hoặc đau khi thở. Gai xương cũng có thể
chèn ép tĩnh mạch, hạn chế lưu lượng máu đến não.
Trong vai, gai xương có thể hạn chế phạm
vi chuyển động của cánh tay. Gai xương có thể chà trên ổ xoay, nhóm cơ và dây
chằng giúp kiểm soát các chuyển động vai.
Trên ngón tay, gai xương có thể xuất hiện
như là cục u cứng dưới da, làm cho ngón tay biến dạng. Các gai xương trên ngón
tay có thể gây đau liên tục.
Hẹn với bác sĩ nếu có đau hoặc sưng ở một
hoặc nhiều khớp, hoặc nếu gặp khó khăn trong việc di chuyển khớp. Nếu có tình
trạng sức khỏe cơ bản, chẩn đoán và điều trị sớm có thể giúp ngăn ngừa hoặc làm
chậm thêm tổn thương khớp.
Nguyên nhân
Các gai xương thường xảy ra như là kết
quả của một bệnh hoặc điều kiện - thường với viêm xương khớp. Khi viêm xương phá
vỡ khớp và sụn trong khớp. Thường thì điều này tạo ra xương mới dọc theo các cạnh
của xương hiện tại.
Gai xương là dấu hiệu của các bệnh và điều
kiện khác, bao gồm:
Gai xương phì đại lan tỏa vô căn (DISH).
Tình trạng này gây tăng trưởng xương tạo thành các dây chằng cột sống.
Viêm mạc gót chân thúc đẩy xương hình thành
mô liên kết (fascia) kết nối với xương gót chân (calcaneus).
Thoái hóa đốt sống. Trong điều kiện này,
viêm xương khớp và gai xương gây ra sự thoái hóa của xương ở cổ hoặc lưng dưới
(lumbar spondylosis).
Hẹp cột sống. Gai xương có thể góp phần
thu hẹp ống cột sống, gây áp lực lên cột sống.
Có thể là một phần bình thường của sự lão
hóa. Gai xương cũng có thể tự hình thành. Có thể là một phần của sự lão hóa. Đã
được tìm thấy ở người lớn tuổi không có viêm xương khớp hoặc các bệnh khác.
Tạo ra các gai xương có thể thêm sự ổn định
với khớp lão hóa. Gai xương có thể giúp phân phối lại trọng lượng để bảo vệ các
khu vực của sụn đang bắt đầu phá vỡ. Đối với một số người, gai xương thực sự có
thể cung cấp lợi ích.
Các biến chứng
Gai xương lớn có thể vỡ ra. Thường thì các
gai xương lỏng lẻo sẽ nổi trên mặt khớp hoặc nhúng vào trong lớp lót của khớp
(synovium).
Các cơ quan lỏng lẻo có thể trôi dạt vào
khu vực giữa các xương - cảm giác một cái gì đó ngăn cản di chuyển khớp.
Kiểm tra và chẩn đoán
Nếu trải nghiệm đau khớp, bác sĩ sẽ tiến
hành khám lâm sàng để hiểu rõ hơn. Có thể khám xung quanh khớp để xác định chính
xác nơi đau. Đôi khi bác sĩ có thể cảm thấy gai xương, mặc dù đôi khi gai xương
tại các điểm không thể dễ dàng cảm nhận.
Để xác định chẩn đoán, bác sĩ có thể yêu
cầu kiểm tra hình ảnh các khớp và xương. Một số cách phổ biến tìm kiếm gai xương
bao gồm:
X quang.
Vi tính cắt lớp (CT).
Chụp cộng hưởng từ (MRI).
Phương pháp điều trị và thuốc
Không có điều trị cụ thể cho gai xương.
Nếu gai xương không làm cho đau hoặc nếu
không giới hạn bất kỳ phạm vi của chuyển động khớp xương, có thể sẽ không cần điều
trị. Nếu cần điều trị, nó thường hướng vào các vấn đề cơ bản để ngăn chặn tổn
thương khớp.
Thuốc
Nếu gai xương gây ra đau, bác sĩ có thể
khuyên nên dùng loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) để giảm đau.
Phẫu thuật
Gai xương giới hạn phạm vi chuyển động
hoặc gây ra các vấn đề khác hạn chế khả năng vận động có thể yêu cầu phẫu thuật.
Những tùy chọn phẫu thuật có sẽ phụ thuộc vào nơi gai xương và tình hình cụ thể.
Ví dụ, các gai xương thường được loại trừ như là một phần của một cuộc giải phẫu
toàn diện cho bệnh viêm khớp. Nếu bị viêm khớp ở khuỷu tay, ví dụ, bác sĩ phẫu
thuật có thể loại bỏ các gai xương.
Phẫu thuật để loại bỏ gai xương có thể được
thực hiện trong quy trình mở, có nghĩa là các bác sĩ phẫu thuật cắt mở da xung
quanh khớp để truy cập vào các khớp. Hoặc loại bỏ xương có thể được thực hiện bằng
nội soi, có nghĩa là các bác sĩ phẫu thuật làm một số vết rạch nhỏ để chèn các
công cụ phẫu thuật đặc biệt. Trong khi phẫu thuật nội soi, bác sĩ phẫu thuật sử
dụng một máy ảnh nhỏ để xem bên trong khớp.
Theo dieu tri
