Định nghĩa
Không dung nạp rượu có
thể gây ra phản ứng ngay lập tức, khó chịu sau khi sử dụng rượu. Các triệu chứng
phổ biến nhất gây ra bởi không dung nạp rượu bao gồm nghẹt mũi và đỏ ửng da.
Tình
trạng này đôi khi không chính xác và được gọi là dị ứng rượu. Rượu không dung nạp
được gây ra bởi một điều kiện di truyền trong cơ thể không thể chuyển hóa rượu.
Cách duy nhất để ngăn chặn không dung nạp rượu là tránh uống rượu hoàn toàn.
Trong một số trường hợp,
dường như có thể không dung nạp rượu được gây ra bởi một phản ứng một cái gì đó
khác trong thức uống có cồn - chẳng hạn như hóa chất, ngũ cốc hoặc các chất bảo
quản. Trong trường hợp khác, phản ứng được gây ra bằng cách kết hợp rượu với các
thuốc nhất định. Hiếm khi, phản ứng với rượu có thể là một dấu hiệu của một vấn
đề sức khỏe nghiêm trọng yêu cầu chẩn đoán và điều trị.
Các triệu chứng
Các triệu chứng không
dung nạp rượu hoặc các triệu chứng của phản ứng đối với các thành phần trong thức
uống có cồn - có thể bao gồm:
Nghẹt mũi.
Nóng, đỏ, ngứa da.
Bệnh hen suyễn từ trước
xấu đi.
Chảy nước mũi hoặc nghẹt
mũi.
Nhức đầu.
Nhịp tim nhanh.
Buồn nôn.
Ói mửa.
Ợ nóng.
Đau bụng.
Có thể không cần đi khám
bác sĩ nếu không dung nạp rượu nhẹ hoặc một cái gì đó khác trong đồ uống có cồn.
Chỉ đơn giản là cần phải tránh uống rượu, hạn chế uống rượu hoặc tránh một số
loại đồ uống có cồn dường như gây ra các triệu chứng. Tuy nhiên, nếu có một phản
ứng nghiêm trọng hoặc nghi ngờ triệu chứng có thể liên quan đến dị ứng hoặc vấn
đề sức khỏe cơ bản hoặc các loại thuốc đang dùng, gặp bác sĩ.
Nguyên nhân
Không dung nạp rượu xảy
ra khi cơ thể không có các enzym thích hợp để chuyển hóa các chất độc trong rượu.
Điều này là do đặc điểm di truyền (gen).
Phản ứng không dung nạp
cũng có thể được gây ra bởi một số thành phần khác thường thấy trong các đồ uống
có cồn, đặc biệt là trong bia hoặc rượu vang. Chúng bao gồm:
Sulfur dioxide hoặc chất
bảo quản khác.
Hóa chất, ngũ cốc hoặc
các thành phần khác.
Histamine, một sản phẩm
phụ của quá trình lên men hoặc sản xuất bia.
Trong một số trường hợp,
phản ứng có thể được kích hoạt bởi một sự dị ứng với hạt như lúa mì, ngô hoặc lúa
mạch đen hoặc một chất có trong đồ uống có cồn.
Hiếm khi, đau nặng sau
khi uống rượu là một dấu hiệu của một bệnh tiềm ẩn nghiêm trọng hơn, chẳng hạn
như u lympho Hodgkin.
Các yếu tố nguy cơ
Yếu tố nguy cơ phản ứng
không dung nạp rượu hoặc đồ uống có cồn, bao gồm:
Nguồn gốc Á Châu. Tỷ lệ
lớn những người gốc Á Châu có đỏ bừng và các triệu chứng không dung nạp khác
sau khi uống rượu, ngay cả với số lượng rượu rất nhỏ.
Có dị ứng với các loại
ngũ cốc hoặc dị ứng thực phẩm khác.
Có lymphoma Hodgkin.
Dùng một số thuốc kháng
sinh hoặc kháng nấm.
Dùng disulfiram
(Antabuse) trong tình trạng lạm dụng rượu hoặc nghiện rượu. Khi uống,
disulfiram có thể gây ra phản ứng bao gồm đỏ bừng, nhịp tim nhanh, buồn nôn và ói
mửa.
Các biến chứng
Tùy thuộc vào nguyên nhân,
biến chứng của phản ứng không dung nạp rượu hoặc đồ uống có cồn có thể bao gồm:
Đau nửa đầu. Histamin,
có trong một số đồ uống và cũng được phát hành bởi hệ thống miễn dịch trong phản
ứng dị ứng, đã được chứng minh gây ra chứng đau nửa đầu ở một số người.
Phản ứng dị ứng nghiêm
trọng. Trong trường hợp rất hiếm, phản ứng dị ứng có thể đe dọa tính mạng (phản
ứng phản vệ) và yêu cầu điều trị khẩn cấp.
Kiểm tra và chẩn đoán
Bác sĩ sẽ cố gắng tìm
ra không dung nạp rượu, phản ứng đối với các thành phần khác trong thức uống có
cồn hoặc các triệu chứng được gây ra bởi một cái gì đó khác. Có thể cần phải trả
lời một số câu hỏi hoặc kiểm tra y tế nhất định. Sau đây là các biện pháp có thể
giúp xác định nguyên nhân gây ra các triệu chứng:
Mô tả các triệu chứng.
Hãy chuẩn bị cho bác sĩ biết chính xác những triệu chứng có và những đồ uống gây
ra. Bác sĩ có thể muốn biết quan hệ huyết thống với gia đình dị ứng thức ăn hoặc
dị ứng khác.
Khám thực thể. Khám cẩn
thận có thể xác định hoặc loại trừ các vấn đề y tế khác.
Kiểm tra thử nghiệm da.
Chích da có thể xác định xem có thể có dị ứng với một cái gì đó trong đồ uống có
cồn - ví dụ, các loại ngũ cốc trong bia. Trong thử nghiệm này, da sau đó bị chích
với một lượng nhỏ chất có thể gây ra phản ứng. Nếu dị ứng với chất đang được thử
nghiệm, sẽ phát triển một vết sưng tấy hoặc phản ứng da khác.
Xét nghiệm máu. Xét
nghiệm máu có thể đo lường phản ứng của hệ miễn dịch với một chất cụ thể bằng cách
kiểm tra số lượng các loại kháng thể dị ứng trong máu được gọi là kháng thể
globulin miễn dịch E (IgE). Đối với thử nghiệm này, một mẫu máu lấy sẽ được gửi
đến phòng thí nghiệm để kiểm tra phản ứng với thức ăn nhất định. Tuy nhiên, xét
nghiệm máu không phải là luôn luôn chính xác.
Phương pháp điều trị và
thuốc
Cách duy nhất để tránh
các triệu chứng không dung nạp rượu hoặc phản ứng dị ứng là tránh uống rượu hoặc
đồ uống đặc biệt hoặc các thành phần gây ra vấn đề. Đối với một phản ứng nhỏ,
thuốc kháng histamin có thể giúp giảm triệu chứng. Những loại thuốc này có thể
giúp làm giảm các triệu chứng như ngứa hoặc phát ban. Tuy nhiên, thuốc kháng
histamin không thể điều trị phản ứng dị ứng nghiêm trọng.
Nếu đã có phản ứng dị ứng
nghiêm trọng với một loại thực phẩm nhất định. Hãy hỏi bác sĩ nếu cần phải thực
hiện epinephrine (adrenaline) khẩn cấp trong hình thức autoinjector (EpiPen hoặc
Twinject).
Phòng chống
Thật không may là không
có thuốc hoặc phương pháp điều trị khác có thể phòng ngừa phản ứng với rượu hoặc
các thành phần khác trong thức uống có cồn. Cách duy nhất để tránh phản ứng là
tránh uống rượu hoàn toàn hoặc tránh bất cứ chất gây ra phản ứng. Đọc nhãn nước
giải khát một cách cẩn thận để xem liệu chúng có chứa các thành phần hoặc chất
phụ gia gây ra phản ứng, chẳng hạn như sulfite hoặc các loại ngũ cốc nhất định.
Tuy nhiên, phải nhận thức rằng nhãn không thể liệt kê các thành phần hoặc các
thành phần gây ra phản ứng.
Việc điều trị chủ yếu là
làm tốt nhất để tránh các đồ uống có chất gây dị ứng. Làm việc với bác sĩ để xác
định những bước có thể làm để làm giảm các triệu chứng và làm thế nào để phát
hiện và đáp ứng với một phản ứng nghiêm trọng.