Hàng năm, 60% trong số khoảng 10 triệu ca tử vong của
trẻ dưới 5 tuổi là do yếu tố suy dinh dưỡng trực tiếp hoặc gián tiếp gây nên.
Hai phần ba số các ca tử vong này liên quan đến chế độ cho ăn không phù hợp, đặc
biệt là trong năm đầu tiên của trẻ.
Mỗi năm có khoảng hơn một triệu trẻ em chết vì ỉa chảy, nhiễm khuẩn hô hấp và các nhiễm khuẩn khác vì trẻ không được bú mẹ đầy đủ. Dưới 35% số trẻ trên toàn thế giới được cho bú mẹ hoàn toàn đến tròn 4 tháng tuổi. Trẻ thường được cho ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn. Thêm vào đó lượng thức ăn thiếu chất dinh dưỡng hoặc không an toàn cho trẻ.
Những trẻ bị suy dinh dưỡng, nếu không tử vong, thường bị ốm và chịu ảnh hưởng lâu dài bởi sự chậm phát triển cơ thể. Có rất nhiều bệnh tật có thể tránh được nếu trẻ được bú mẹ đầy đủ. Truyền thông và tư vấn tốt về nuôi con bằng sữa mẹ sẽ góp phần làm giảm bớt những nguy cơ trên.
Mỗi năm có khoảng hơn một triệu trẻ em chết vì ỉa chảy, nhiễm khuẩn hô hấp và các nhiễm khuẩn khác vì trẻ không được bú mẹ đầy đủ. Dưới 35% số trẻ trên toàn thế giới được cho bú mẹ hoàn toàn đến tròn 4 tháng tuổi. Trẻ thường được cho ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn. Thêm vào đó lượng thức ăn thiếu chất dinh dưỡng hoặc không an toàn cho trẻ.
Những trẻ bị suy dinh dưỡng, nếu không tử vong, thường bị ốm và chịu ảnh hưởng lâu dài bởi sự chậm phát triển cơ thể. Có rất nhiều bệnh tật có thể tránh được nếu trẻ được bú mẹ đầy đủ. Truyền thông và tư vấn tốt về nuôi con bằng sữa mẹ sẽ góp phần làm giảm bớt những nguy cơ trên.
NHỮNG LỢI ÍCH CỦA VIỆC NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ
Sữa mẹ và lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ
Sữa mẹ là nguồn thức ăn tốt nhất, phù hợp nhất đối với
trẻ, nuôi con bằng sữa mẹ sẽ đảm bảo cho trẻ phát triển tốt về cả thể chất lẫn
tinh thần, đồng thời hạn chế được bệnh tật, nhất là các bệnh về đường tiêu hóa ,
hô hấp...không một loại sữa nào có thể thay thế và so sánh được:
Sữa mẹ
Lợi ích nuôi con bằng sữa mẹ
Nhiều chất dinh dưỡng hoàn hảo (Đầy đủ, cân đối )
Dễ hấp thu, dễ tiêu hóa , sử dụng có hiệu quả.
Không gây dị ứng cho trẻ
Nhiều bạch cầu, kháng thể giúp trẻ chống lại bệnh tật
Luôn vô trùng, nhiệt độ thích hợp, không mất thời
gian pha chế.
Là cơ sở nảy nở tình cảm gắn bó mẹ con và giúp cho sự
phát triển của trẻ.
Làm cho mẹ chậm có thai lại.
Bảo vệ sức khỏe cho mẹ (giúp tử cung go hồi tốt, chống
thiếu máu, giảm nguy cơ ung thư vú và ung thư buồng trứng)
Trẻ bú sữa mẹ sẽ chóng lớn, phát triển đầy đủ về thể
lực cũng như trí tuệ.
Ít tốn kém.
Sữa non và những lợi ích của sữa non
Sữa non đã có từ những ngày trước khi đẻ, số lượng
tuy ít nhưng cũng đủ đáp ứng cho trẻ mới sinh trong những ngày đầu tiên, phải
cho trẻ bú sớm và tận dụng sữa non vì nó có nhiều ích lợi:
Đặc tính của sữa non
Những lợi ích của sữa non
Nhiều
protein, lactose, nước, muối khoáng, kháng thể (IgA)
Tác dụng nhuận trường
Những yếu tố phát triển
Bảo vệ cơ thể chống nhiễm trùng và dị ứng
Tống phân su, chống vàng da
Giúp bộ máy tiêu hóa trưởng thành. Phòng chống dị ứng
và chứng không dung nạp.
Phòng bệnh mắt, giảm nhiễm khuẩn.
TƯ VẤN NUÔI CON BẰNG SỮA MẸ
Khi mang thai
Giải thích lợi ích của bú mẹ.
Hỏi kinh nghiệm của các bà mẹ nuôi con.
Giải thích tầm quan trọng của việc chăm sóc vú và núm
vú.
Ngay sau đẻ
Tư vấn về con nằm chung với mẹ
Cùng phòng, cùng giường để trẻ được gần mẹ, được mẹ
chăm sóc đúng lúc, thời gian cho bú được lâu, tình cảm mẹ con sớm hình thành và
phát triển tốt hơn.
Tư vấn về cho bú sớm
Trẻ được bú càng sớm càng tốt, muộn nhất không quá
30 phút đầu sau đẻ. Cho trẻ bú sớm sẽ tận dụng sớm được sữa non, động tác mút vú
sẽ kích thích tuyến yên tiết oxytocin và prolactin giúp tử cung của mẹ co thắt
tốt hơn, tránh được băng huyết sau đẻ. Không được vắt bỏ sữa non và không cần
cho trẻ uống thêm bất cứ thứ nước gì (nước cam thảo, nước đường, nước sâm...)
ngoài bú mẹ.
Cho trẻ bú hoàn toàn từ 4 tháng đến 6 tháng sau đẻ
Sữa mẹ là thức ăn duy nhất, không cho ăn thêm bất cứ
loại sữa gì, cũng như bất cứ thức ăn nào khác kể cả nước hoa quả, nước cháo, nước
cơm..., ngay cả nước cũng không cần cho uống . Cho trẻ bú theo nhu cầu, cho bú
cả ngày lẫn đêm.
Hướng dẫn cách cho con bú:
Có thể cho trẻ bú ở các tư thế khác nhau (ngồi hoặc
nằm...), nhưng cần giữ cho thân trẻ nằm thoải mái áp sát vào ngực và bụng mẹ,
giữ cho đầu và thân thẳng, mặt hướng về phía vú, để miệng trẻ sát ngay núm vú.
Bà mẹ cho núm vú chạm vào môi trẻ, đợi khi miệng trẻ mở rộng, chuyển nhanh núm
vú vào miệng trẻ, giúp trẻ ngậm sâu tới tận quầng vú. Mút vú có hiệu quả là mút
chậm, sâu, có khoảng nghỉ.
TƯ VẤN CHO CON BÚ TRONG MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP ĐẶC BIỆT
Trẻ non tháng hoặc nhẹ cân
Trẻ sinh nhẹ cân thường gặp khó khăn trong việc bú mẹ
vì phản xạ bú của trẻ chưa hoàn chỉnh. Phản xạ bú của trẻ được hoàn thiện từ tuần
34-35 của thai kỳ. Cần có những hỗ trợ đặc biệt và quan tâm đến bà mẹ vào thời điểm
khó khăn này.
Giải thích cho bà mẹ:
+ Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ
+ Bú mẹ càng quan trọng hơn đối với những trẻ sinh
nhẹ cân
+ Có thể phải mất nhiều thời gian hơn để trẻ sinh nhẹ
cân có thể bú mẹ: Lúc đầu, trẻ thường nhanh mệt và mút kém, một lần mút ngắn,
thời gian nghỉ dài, thường thiu thiu ngủ khi bú.
Bà mẹ cần giữ trẻ tiếp xúc với vú lâu hơn, để cho trẻ
có thời gian nghỉ lâu hơn giữa các lần mút, bú chậm và lâu hơn. Nói cho bà mẹ yên
tâm rằng khả năng bú mẹ của trẻ ngày một tốt hơn khi trẻ lớn dần lên.
Cần phải cho trẻ bú thường xuyên:
+ Đối với trẻ có cân nặng từ 1,25 đến 2,5kg: cho bú ít
nhất 8 lần/24 giờ (3 giờ một lần)
+ Đối với trẻ nặng dưới 1,25kg: cho bú 12 lần/24 giờ
(2 giờ một lần)
Nếu trẻ bú kém và không nhận đủ lượng sữa cần thiết:
+ Khuyến khích bà mẹ vắt sữa và đổ cho trẻ ăn bằng
thìa.
+ Phải đảm bảo rằng bà mẹ luôn cố gắng cho trẻ bú trước
khi vắt sữa. Chỉ vắt sữa khi trẻ không thể bú được.
+ Nếu cần thiết, để sữa xuống tốt, người mẹ có thể bóp
để cho ra một lượng sữa nhỏ trước khi cho trẻ bú
+ Đánh giá sự phát triển của trẻ để đảm bảo rằng trẻ
đang được bú đủ lượng sữa.
Nếu trẻ chậm tăng cân (15g/kg cân nặng/1 ngày trong
3 ngày): để bà mẹ vắt sữa ra hai cái cốc. Cho trẻ uống cốc sữa thứ 2 trước, đó
là cốc sữa chứa nhiều chất béo. Sau đó, nếu trẻ còn tiếp tục uống được thì cho
trẻ uống cốc sữa thứ nhất.
Trẻ sinh đôi
Giúp bà mẹ an tâm là với hai bầu vú, bà mẹ có thể nuôi
cả hai con.
Có thể cho cả hai bé bú cùng một lúc hoặc một bé bú
trước, một bé bú sau.
Nếu cả hai trẻ cùng bú:
+ Đặt một gối bên dưới để đỡ tay bà mẹ (tư thế ngồi).
+ Đặt mỗi trẻ một bên dưới một cánh tay.
Nếu một trẻ yếu hơn, cần lưu ý tạo mọi điều kiện cho
trẻ này bú đủ.
Động viên bà mẹ kiên trì. Trẻ sinh đôi thường là non
tháng, thấp cân, cần nhiều thời gian mới thích nghi với việc bú mẹ.
Giáo dục bà mẹ và gia đình về nhu cầu ăn uống trong
trường hợp sinh đôi.
Mỗi lần cho bú, thay đổi bên vú cho trẻ
Nếu cần thiết, có thể vắt sữa cho trẻ uống
